Hội thảo chuyên đề về nghiên cứu đặc điểm chức năng, động lực cảnh quan miền Trung và miền Nam Việt Nam dưới tác động của con người và biến đổi khí hậu nhằm xác lập cơ sở khoa học cho việc sử dụng hợp lý

Chiều ngày 07/3 tại Hà Nội, Trung tâm Nhiệt đới (TTNĐ) Việt - Nga tổ chức Hội thảo chuyên đề nhằm định hướng mục tiêu và nội dung nghiên cứu về đặc điểm chức năng, động lực cảnh quan miền Trung và miền Nam Việt Nam dưới tác động của con người và biến đổi khí hậu nhằm xác lập cơ sở khoa học cho việc sử dụng hợp lý giai đoạn 2026-2029, trong khuôn khổ đề tài thuộc Chương trình khoa học và công nghệ được Ủy ban phối hợp về TTNĐ Việt - Nga phê duyệt, mã số E-1.3.

Đại tá, TS. Phạm Duy Nam, Phó Tổng Giám đốc TTNĐ Việt - Nga chủ trì Hội thảo.

Đại tá, TS. Phạm Duy Nam, Phó Tổng Giám đốc TTNĐ Việt - Nga chủ trì Hội thảo. Cùng dự có TSKH. Kuznetsov Andrey Nikolaievich, Tổng Giám đốc phía Nga TTNĐ Việt - Nga; đại diện cơ quan quản lý khoa học và  khách mời là cán bộ khoa học Việt Nam và Nga.

Đại biểu tham dự Hội thảo.

Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm đánh giá địa sinh thái các đơn vị cảnh quan khác nhau ở miền Trung và miền Nam Việt Nam dựa trên dự báo về biến đổi các quá trình động lực cảnh quan trong bối cảnh biến đổi khí hậu khu vực và tác động nhân sinh gây ra, từ đó xác lập cơ sở khoa của việc sử dụng hợp lý tài nguyên ở khu vực nghiên cứu.

Đại biểu tham dự Hội thảo.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe đồng chủ trì đề tài: TSKH Gorbunov Roman Vyacheslavovich và GS Nguyễn Đăng Hội giới thiệu  các nhiệm vụ của đề tài, tập trung vào các nội dung chính sau:

- Nghiên cứu các yếu tố, điều kiện hoạt động và động lực của cảnh quan miền Trung và miền Nam Việt Nam.

- Ứng dụng dữ liệu viễn thám, cơ sở dữ liệu trạm khí tượng và mô hình thông tin địa lý để xác định đặc điểm biểu hiện biến đổi khí hậu của khu vực và một số vùng ở miền Trung và miền Nam Việt Nam.

- Phân tích chu trình sinh địa hóa và sự dịch chuyển của các kim loại nặng, chất dinh dưỡng và nguyên tố vi lượng trong hệ thống “đất - thảm rụng - thực vật” ở các loại cảnh quan rừng và nông nghiệp thay thế rừng, cũng như động lực theo mùa của quá trình dịch chuyển các nguyên tố dưới tác động của biến đổi khí hậu và hoạt động nhân sinh.

- Nghiên cứu các khía cạnh không gian và thời gian động lực các kiểu cảnh quan khác nhau dựa trên dự báo về những thay đổi về lớp phủ bề mặt (Land Cover), các chỉ số thực vật quang phổ, bao gồm việc sử dụng máy bay không người lái. Xác định mối liên hệ giữa động lực và các biểu hiện biến đổi khí hậu và tác động do con người gây ra ở khu vực nghiên cứu. Xác định mức độ biến đổi các kiểu cảnh quan như một dự báo về động lực không gian - thời gian của chúng dưới tác động nhân sinh.

- Nghiên cứu chu trình sinh địa hóa của kim loại nặng, nguyên tố sinh học và nguyên tố vi lượng trong hệ thống đất-thảm rụng-thực vật ở các kiểu cảnh quan rừng nhiệt đới và cảnh quan nông nghiệp thay thế rừng, cũng như động lực mùa của chu trình ở miền Trung và Nam Việt Nam trong điều kiện biến đổi khí hậu và tác động  nhân sinh.

- Dựa trên các quan điểm về phản ứng của các kiểu cảnh quan khác nhau trước biến đổi khí hậu và tác động nhân sinh, phát triển phương pháp đánh giá địa sinh thái đối với các loại hình cảnh quan nhiệt đới ở miền Trung và miền Nam Việt Nam. Thử nghiệm phương pháp đã phát triển trên một số khu vực đại diện.

- Đặc điểm các dịch vụ cảnh quan khu vực Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ (bao gồm xác định các loại dịch vụ cảnh quan, phân tích giá trị và dự báo diễn biến của chúng).

- Phân tích và đánh giá dịch vụ cảnh quan phục vụ phát triển nông, lâm nghiệp và bảo tồn đa dạng sinh học.

- Xây dưng các khuyến nghị, định hướng không gian, giải pháp và mô hình quản lý tài nguyên, phát triển nông, lâm nghiệp bền vững gắn liền với bảo tồn đa dạng sinh học theo tiếp cận cảnh quan. 

GS Nguyễn Đăng Hội trình bày báo cáo tại Hội thảo.

Bên cạnh các nội dung nghiên cứu, Hội thảo cũng tập trung thảo luận về các phương pháp khoa học, kỹ thuật được áp dụng và những kết quả kỳ vọng trong giai đoạn tới.

Đại biểu tham dự Hội thảo.

Đồng thời, các chuyên gia đã tích cực trao đổi, phân tích, đề xuất và đóng góp những ý kiến, giải pháp khoa học và thực tiễn tối ưu nhằm đạt được mục tiêu nghiên cứu một cách hiệu quả nhất, bảo đảm tính khả thi, giá trị khoa học và thực tiễn của nhiệm vụ.

Đại biểu trao đổi, thảo luận tại Hội thảo.

Các đại biểu cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc tiếp tục mở rộng hợp tác khoa học giữa các nhà nghiên cứu Việt Nam và Nga, tận dụng các công nghệ tiên tiến để nâng cao chất lượng nghiên cứu, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong quản lý tài nguyên, phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học tại Việt Nam.

Kết luận Hội thảo đã khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu đặc điểm chức năng và động lực của cảnh quan miền Trung và miền Nam Việt Nam trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tác động nhân sinh ngày càng gia tăng. Các kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần làm sáng tỏ cơ chế vận động của các cảnh quan, hệ sinh thái mà còn cung cấp cơ sở khoa học vững chắc cho việc quản lý và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên, trong đó trọng tâm là tài nguyên đất, tài nguyên rừng và đa dạng sinh học. Nhóm nghiên cứu chủ động tiếp thu các ý kiến đóng góp từ các chuyên gia và đại biểu, điều chỉnh nội dungvà sản phẩm của nghiên cứu, đồng thời hoàn thiện, chi tiết hơn các phương pháp và tiếp cận nhằm nâng cao hiệu quả và tính ứng dụng thực tiễn của đề tài.

Tin bài: Nguyễn Xuân Ngọc (P.TTKHQS)