Tổ chức khóa đào tạo về nghiên cứu sinh thái rừng nhiệt đới tại Vườn Quốc gia Cát Tiên cho các nhà khoa học trẻ

Thực hiện kế hoạch nghiên cứu thuộc đề tài E-1.2 năm 2025, từ ngày 09 đến 25/6/2025, Chi nhánh Phía Nam (CNPN) đã chủ trì tổ chức khóa học về nghiên cứu sinh thái rừng nhiệt đới lần thứ 11 cho các nhà khoa học trẻ và các sinh viên Nga tại Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên, tỉnh Đồng Nai.

Quang cảnh lớp học;TS. Palko I.V. giới thiệu về các phương pháp nghiên cứu điểu học và âm thanh sinh học rừng nhiệt đới. 

Tham gia giảng dạy có Tiến sĩ khoa học Andrey Nikolaevich Kuznetsov - Tổng Giám đốc phía Nga Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, Đồng Giám đốc CNPN cùng nhiều cán bộ khoa học Việt Nam và Nga. Lớp học quy tụ 12 sinh viên đến từ Đại học Tổng hợp Quốc gia Mát-xcơ-va mang tên M.V. Lomonosov (MGU).

Chương trình học được xây dựng toàn diện, kết hợp giữa các buổi học lý thuyết chuyên ngành, hội thảo chuyên đề với thực hành nghiên cứu thực địa vào ban ngày và ban đêm. Các điểm khảo sát bao gồm khu vực xung quanh trạm nghiên cứu, trạm quan trắc khí hậu, và khu vực bán ngập nước Bầu Sấu.

Trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu, các học viên đã được hướng dẫn các biện pháp đảm bảo an toàn, ghi chép nhật ký thực địa, chụp ảnh và quay phim mẫu vật, cảnh quan và hành vi sinh học. Đáng chú ý, một số lượng lớn các quan sát (hơn 3.500 lượt ghi nhận) đã được đăng tải và định danh qua nền tảng khoa học cộng đồng quốc tế iNaturalist, với số lượng loài được ghi nhận lên tới khoảng 1.000 loài thực vật và động vật.

Đặc biệt, lớp học lần này còn tăng cường kỹ năng nhận diện loài, ứng dụng công nghệ thông tin và bộ dữ liệu trực tuyến trong nghiên cứu đa dạng sinh học. Nhờ sự kết hợp giữa phương pháp truyền thống và hiện đại, học viên có cơ hội tiếp cận toàn diện hơn về các phương pháp điều tra động - thực vật trong khu vực VQG Cát Tiên nói riêng và rừng nhiệt đới nói chung.

Khảo sát khu hệ thực vật rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới tại VQG Cát Tiên.

Hoạt động thực địa là phần trọng tâm của khóa học, với nhiều nội dung đa dạng như khảo sát khu hệ thực vật tại các kiểu rừng khác nhau gồm rừng lá rộng thường xanh, rừng thường xanh nửa rụng lá, rừng hỗn giao cây gỗ và tre nứa, cùng các khu vực thảm thực vật ngập nước. Bên cạnh đó, học viên còn nghiên cứu sinh cảnh và hành vi sinh học của các loài bò sát, lưỡng cư, thú nhỏ; ghi nhận âm thanh và hành vi sinh sản của các loài chim; thu thập mẫu nấm, tảo, côn trùng; nghiên cứu vi sinh vật đất và các dạng sống trong lớp thảm mục; đồng thời phân tích các điều kiện vi khí hậu đặc trưng trong khu vực rừng mưa nhiệt đới. Thông qua các hoạt động này, học viên được rèn luyện kỹ năng điều tra, làm việc nhóm, ghi nhận và xử lý dữ liệu khoa học, cũng như đánh giá tác động của các yếu tố sinh thái đến cấu trúc quần xã sinh vật.

Lớp học sinh thái lần thứ 11 tại VQG Cát Tiên đã tiếp tục khẳng định vai trò của Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga như một cầu nối quan trọng trong đào tạo và hợp tác nghiên cứu khoa học quốc tế về sinh thái rừng nhiệt đới tại Việt Nam. Đồng thời, chương trình cũng góp phần đào tạo đội ngũ nhân lực trẻ có kiến thức chuyên môn cao và kỹ năng thực tiễn vững vàng, hướng tới phục vụ hiệu quả các nghiên cứu bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển bền vững trong tương lai.

Tin bài: Vũ Trọng Hiếu (Phòng Sinh thái cạn/Chi nhánh Phía Nam)